De meeste actiefiguren zijn eenvoudig te onderhouden, aangezien ze veelal volledig uit elkaar geschroefd kunnen worden (het gaat hier dan om de schroeven in de rug en in de bovenbenen). Op die manier zijn alle onderdelen goed bereikbaar voor schoonmaak en reparatie. Zorg er in ieder geval altijd voor dat het te behandelen oppervlak goed schoon en droog is.

Situatie: je hebt zojuist een stel losse figuren ontvangen en ze hebben niet alleen wat verfschade, maar ze zijn ook nog eens smerig of stoffig. Voordat ze ‘officieel’ deel gaan uitmaken van jouw collectie, wil je ze eerst opknappen. Waar te beginnen?

Vóór alle andere handelingen dient het figuur eerst goed schoon/vetvrij te zijn. De meeste figuren kunnen losgeschroefd worden en vaak is alleen het losdraaien van de rugschroef voldoende. De losse kunststof onderdelen worden goed schoon met behulp van een oude (bewust oud, nieuw kan te hard zijn voor logo’s e.d.) tandenborstel, milde vloeibare handzeep en lauwwarm water.

Onderdelen goed afspoelen en afdrogen na het schoonmaken. Als de te verven of de te repareren onderdelen niet in de buurt zitten van de draaipunten van het figuur (bovenop benen, kruissectie en onderaan torso), dan kan het na het schoonmaken weer in elkaar worden gezet, als je dit handiger vindt. Voordat je het figuur weer in elkaar schroeft, kun je de draaipunten het beste insmeren met een heel dun laagje huidcrème, om eventuele huidige krassen onzichtbaar te maken en toekomstige krassen te voorkomen.

Daarna kan het figuur weer in elkaar gezet worden en voor de zekerheid kun je het nog even met een schone droge doek afvegen, om eventuele overtollige crème weg te halen. Nu is het figuur perfect schoon en klaar voor verdere behandeling.

Situatie: je hebt een figuur met een gebroken of beschadigd onderdeel.

Soms heb je figuren die niet eens meer op hun eigen benen kunnen staan, doordat de draaipunten erg los zijn geworden. Om dit op te lossen, kun je of met verf van de corresponderende kleur, of met plasticlijm een laagje creëren dat de onderdelen weer strakker maakt. Als je met lijm werkt, laat deze dan goed drogen, voordat je het figuur weer in elkaar schroeft!

Veel voorkomende ‘losse’ plekken zijn draaipunten bij knieën, schouders en hoofd. Verf dien je laagje voor laagje aan te brengen, totdat de gewenste dikte is bereikt.

Een gevoelig onderdeel van een figuur is het kruis. Als dit stuk beschadigd is, dat wil zeggen, als er een witte lijn zichtbaar is, of als het onderdeel al wat loslaat, dan dient deze verstevigd te worden met een beetje plasticlijm. Zodoende kan afbreken voorkomen worden. Vaak is het voldoende om de lijm aan de binnenkant van het kruis aan te brengen; zo is de reparatie onzichtbaar.

Soms is het echter noodzakelijk om de lijm ook aan de zijkanten van het kruis aan te brengen (dit is dus in het draaipuntgedeelte van de benen) voor extra stevigheid. Een kruis dat helemaal is afgebroken kan wel worden gerepareerd, maar het is erg lastig. Vaak krijg je het niet meer precies in de oorspronkelijke positie. Ook als dit wel lukt, dan staat er eigenlijk teveel druk op door de benen en breekt het alsnog af. Als je een kleine imperfectie niet erg vindt, dan zou je het kruis van onderen iets naar voren hellend kunnen vastlijmen, om zodoende meer ruimte voor de benen en de metalen T-hook, waaraan de benen en de O-ring bevestigd zijn, te creëren.

Situatie: een figuur heeft duidelijke verfschade.

Als een figuur beschadigd is, kan deze vaak aanzienlijk mooier gemaakt worden met modelverf. De meest gebruikte kleuren zijn standaard verkrijgbaar en anders zijn ze wel te mengen. Citadel Colors (‘Warhammer verf’, verkrijgbaar in elke Games Workshop) is voor G.I. Joe figuren de perfecte oplossing. Het is een zeer gebruiksvriendelijke, geurloze verf op waterbasis. Het grote voordeel is dat de verf snel droogt en je dus 1 figuur met verschillende kleuren vlot kunt bijwerken. Voor verdunning kun je gewoon water gebruiken.

Hoewel je natuurlijk ook modelverf van bijvoorbeeld Revell kunt gebruiken, heeft Citadel duidelijke voordelen. Revell dient met terpentine verdund te worden en de droogtijd is langer, waardoor de kans op stofjes in de verf groter is. Verder is het voor jezelf gewoon fijner om met een geurloze verf te werken, in plaats van een sterk geurende, chemische modelverf. Al met al kun je met Citadel vlot een mooi resultaat creëren. Geschikte penselen kunnen eventueel ook van Citadel gekocht worden, maar dit is niet strikt noodzakelijk. Goede kwaliteit van een penseel is voor een mooi resultaat van groot belang. Zorg dat je een penseel koopt dat niet snel haren loslaat en dat niet snel wijd gaat staan. Koop penselen van verschillende maten, zodat je zowel grote als kleine oppervlakken met gemak kunt beschilderen.

Na een beetje oefenen zal je in staat zijn om zelfs de zeer kleine oppervlakken netjes bij te werken. Een beschadigde wenkbrauw bijvoorbeeld kan met Citadel verf perfect worden bijgewerkt: met de penseel breng je op de gewenste plek de verf aan. Bij een wenkbrauw zal je al snel teveel verf aanbrengen, maar dit is geen enkel probleem. Je laat de verf iets drogen en dan ga je met een puntig stukje hout (zoals een satéprikker) de vorm maken die je wilt hebben, door de overtollige verf weg te schrapen.

Aanvullende informatie van Arvid van Zuijlen:
Om de aangebrachte verf steviger op de ondergrond te laten hechten en om nieuwe verfschade beter te voorkomen, kun je 'Gloss Varnish' (glanslak) of 'Matt Varnish' (matte lak) gebruiken. Voordat dit aangebracht kan worden, altijd eerst goed ontvetten en dan een laag matte lak aanbrengen. Goed laten drogen. Citadel verf heeft het voordeel dat het snel opdroogt, maar voor de zekerheid kun je het beter een dag laten drogen of uitharden. Dan de betreffende kleur verf aanbrengen en weer een dag laten drogen. Dan nogmaals een laag matte lak aanbrengen, vervolgens laten drogen en dan de laatste laklaag aanbrengen. Op dit punt kun je kiezen of je glans of mat als eindresultaat wilt. Het is aan te raden om hiervoor een eigen spuitcabine in te richten als je tenminste met spuitverf werkt. Deze methode kan ook voor voertuigen gebruikt worden.

Situatie: je hebt een figuur met roestige schroeven, geknapte O-ring of gebroken T-hook (ik hanteer hier de Engelse benamingen, omdat de termen op deze manier bij verzamelaar en verkoper bekend zijn).

Als de drie schroeven in een figuur verroest zijn, dan kun je twee dingen doen om dit te verhelpen. Ten eerste kun je ze met schuurpapier bewerken, zodat de roest eraf gaat en er alleen in het diepe gedeelte nog wat roest zit. Eventueel kunnen de schroeven daarna nog met zilververf worden bijgewerkt.

Een tweede mogelijkheid is het vervangen van de schroeven. Dit kan door ze uit een ander figuur te halen, of door ze te kopen bij één van de vele internetaanbieders. Let er wel op dat niet alle schroeven hetzelfde zijn! Sommige figuren hebben schroeven met een punt en andere hebben een afgestompte variant. Ook de lengte kan verschillen: de rugschroef is vaak iets langer dan de beenschroef. Tegenwoordig zijn de verschillende soorten bij de meeste aanbieders wel verkrijgbaar.

De O-rings, de zwarte rubberen ringen die het figuur bij elkaar houden, zijn essentieel voor de strakheid en houding van het figuur. Als je een figuur gekocht hebt dat wat losjes aanvoelt, dan is de kans groot dat de O-ring poreus is geworden. Het is dan zaak dat je deze vervangt. Hiervoor geldt hetzelfde verhaal als met de schroeven: je kunt ze uit een ander figuur halen, of je kunt ze nieuw kopen. Zowel bij de eerder genoemde aanbieder als bij de lokale kluswinkel zijn deze ringen te koop. Als je ze in de winkel koopt, let dan goed op de maat (neem een oude mee)! Bij de internetaanbieders is er een standaardmaat die altijd goed is.

De T-hook, oftewel het metalen onderdeel waaraan de benen en de O-ring zijn bevestigd, kan bij sommige figuren voor een deel afgebroken zijn. Ook deze kan vervangen worden door het uit een ander figuur te halen, of door het nieuw aan te schaffen bij gespecialiseerde aanbieders.

Het onderhoud van voertuigen vereist wat meer specialisme en vaardigheid dan bij de actiefiguren. Ook hier geldt echter dat het te behandelen oppervlak goed schoon en droog dient te zijn.

Situatie: je hebt een voertuig ontvangen dat er een stuk mooier zou uitzien na een grondige wasbeurt.

Evenals bij figuren kan een voertuig heel goed met vloeibare handzeep en een oude tandenborstel schoongemaakt worden. De tandenborstel is in dit geval ook van belang, om goed in de kleine hoeken te kunnen komen. Gebruik onder geen beding schurende of bijtende schoonmaakmiddelen! Water en zeep volstaan ruimschoots.

Als je van plan bent om de stickers anders te plaatsen, dan kun je ze het beste loshalen vóórdat je het voertuig grondig gaat schoonmaken. Als het voertuig schoon is, dan kun je ze opnieuw opplakken. Kijk goed welke onderdelen van het voertuig nog eenvoudig losgemaakt kunnen worden. Het resultaat is er beter van als je in alle hoeken en gaten het stof en de viezigheid hebt verwijderd en je kunt er vaak beter bij als je het voertuig gedeeltelijk uit elkaar haalt.

Situatie: een onderdeel van een voertuig is (af)gebroken.

De onderdelen van de meeste voertuigen zijn relatief eenvoudig te repareren met wat plasticlijm. Het afgebroken onderdeel is vaak nog goed passend en dan is het netjes en vrijwel onzichtbaar te lijmen. Er zijn echter gevallen die wat meer specialisme vereisen.

Als voorbeeld neem ik hier een Cobra Ferret ATV met een gebroken achteras. Juist onderdelen waaraan wielen e.d. zijn bevestigd, hebben het zwaar te verduren en daarom is plasticlijm niet stevig genoeg. Een handige en zeer effectieve oplossing is het plaatsen van een spalk in het breekpunt. In dit geval kan dit met een deel van een kleine en op maat geknipte spijker. De beste manier om de spalk goed te plaatsen is met behulp van warmte. Voor dergelijke reparaties is een waxinelichtje of een kaars de perfecte constante warmtebron. Als je een spalk hebt gevonden van het juiste formaat, dan maak je de punt ervan heet door het in de kaarsvlam te houden (houd de spijker zelf vast met een tang o.i.d., want anders wordt het aardig heet aan je vingers!).

Vervolgens druk je de punt van de spijker voorzichtig en niet al te diep (zien of je recht genoeg steekt) in de beide kanten van het gebroken punt van de as (doe dit één voor één). Bewerk de spalk zo, dat deze precies past in de gemaakte gaten. Laat het geheel even afkoelen en plaats de spalk vervolgens, vergezeld met wat plasticlijm in de gemaakte gaten. Laten drogen en je hebt een perfect gerepareerde as! Als je het netjes hebt uitgevoerd, is de reparatie nauwelijks zichtbaar. Het is aan te raden om één spijker te gebruiken voor het maken van de gaten en een andere (van hetzelfde formaat!) voor het maken van de spalk. De spijker behoudt warmte langer als deze een aardige lengte heeft en ook daarom is het beter om gaten te maken met een onbewerkt exemplaar.

De zojuist beschreven methode kan voor veel verschillende onderdelen worden gebruikt: niet alleen assen, maar bijvoorbeeld ook vlaggenstokken (Cobra STUN) e.d. kunnen met behulp van stevig materiaal van de juiste grootte goed gerepareerd worden. Om het af te maken kun je eventueel nog wat verf aanbrengen op het gerepareerde oppervlak, als er toch iets meer zichtbaar is dan je zou willen.

Situatie: een wit en/of lichtgrijs onderdeel van een voertuig is verkleurd en ziet er bruingelig uit.

Maak een bleekoplossing en zet de onderdelen erin om het bleekmiddel te laten inwerken. Afhankelijk van de grootte van het onderdeel kun je de bleekoplossing in een emmer of in een teil of zelfs een badkuip doen. Aangezien de bleek een sterke geur heeft van zichzelf, is het echter wel aan te raden om voor een afsluitbare emmer te kiezen. Dit zal in de meeste gevallen mogelijk zijn.

Belangrijk:

• Voordat je het onderdeel in de bleekoplossing zet, zorg ervoor dat alle stickers en stickerresten zijn verwijderd. Op deze manier heb je het mooiste eindresultaat. Om de stickers na de behandeling opnieuw te kunnen plaatsen, zie de aanpak voor stickers.
  
  
• Wees geduldig en laat de onderdelen, afhankelijk van de mate van vergeling, minimaal een week tot ongeveer maximaal een maand in de bleekoplossing staan. Wees royaal met het bleekmiddel, het moet goed geconcentreerd zijn. De oplossing ziet er dan wittig uit.
  
  
• Sommige vergeelde delen zijn erg hardnekkig, zoals randen. Toch als je het genoeg tijd geeft, trekt alles weg.
  
  
• Het resultaat van de behandeling is naast de mate van vergeling afhankelijk van het soort kunststof van het voertuig. Als het mat is, zoals bijvoorbeeld bij de Flight Pod, Check Point, Wolf, Skimobile of SHARC, dan gaat het echt perfect en zal je het voertuig in 'als nieuw' staat kunnen krijgen. Bij de gladdere variant, zoals de Snow Cat, lukt het bleken nagenoeg niet, 'voor' en 'na' verschillen nauwelijks van elkaar.
  
  
• Bij doorzichtig kunststof en donkerkleurige onderdelen werkt het bleken niet, je krijgt er alleen maar schade van. Beter is dan om het onderdeel te vervangen.

Stickers geven het voertuig realisme en persoonlijkheid. Voor de beste indruk is het van belang dat de stickers zo netjes mogelijk geplaatst worden. Bij de meeste voertuigen zijn de stickers al geplaatst (als je ze los, uit de doos koopt) en als je vindt dat het er niet netjes uitziet, dan zijn er een aantal mogelijkheden om verbeteringen aan te brengen.

Situatie: je hebt een prachtig voertuig ontvangen, maar de stickers zitten allemaal erg scheef en/of ze zijn erg vies aan de randen.

Allereerst moet je kijken wat voor soort sticker er op het voertuig zit. Bij papierstickers valt helaas niets te verbeteren, want als je deze loshaalt, dan scheurt het. Als het gaat om de transparante stickers, dan is het eerst nog van belang om te weten of het de Europese of de Amerikaanse versie betreft. Stickers van de Europese versie van een voertuig zijn doorgaans van een hogere kwaliteit dan de Amerikaanse variant. Ze hebben namelijk een stevige ‘glossy’ verf, waardoor de print niet eenvoudig door nagels of wrijven beschadigd kan worden. Ook is de gebruikte lijm beter, aangezien deze niet door warmte of ouderdom gedeeltelijk onder de sticker wegschuift, waardoor er plakkerige randjes rondom de sticker kunnen ontstaan.

Al deze gebreken zijn wél aanwezig bij de Amerikaanse versie! Deze kwaaltjes komen in verschillende gradaties voor, maar als je kwaliteit zoekt, is dit zeker een punt van aandacht. Het kan zelfs zo zijn dat een MI(S)B (nieuw in (gesloten) doos) voertuig een stickervel heeft dat op het eerste gezicht perfect lijkt, maar zodra je de stickers van het vel haalt, het ineens een enorme kleefbende blijkt. Dit maakt het erg lastig om de stickers nog netjes op het voertuig te plakken. De verzamelaars die MI(S)B als heilig beschouwen zullen hiermee geen problemen hebben, aangezien alle onderdelen dan immers onaangeraakt blijven.

Met de juiste versie als uitgangspunt, kun je één of meer van de volgende stappen ondernemen:

Als de randen rondom een sticker vies zijn (Amerikaanse versie!), dan valt dit op te lossen door op deze randen voorzichtig met een kwastje een beetje terpentine aan te brengen. Even laten inwerken en dan voorzichtig met een droge doek wegvegen. Vervolgens direct daarna met een natte doek (eventueel met wat zeep erin) nogmaals over de plek vegen, om de restanten terpentine weg te halen. Dan voor de laatste maal met een tweede droge doek alles netjes droog maken. Dit alles is een voorzichtige manier om eventueel uitbijten te voorkomen. Het voertuig ziet er na deze behandeling een stuk beter uit! Het kan zijn dat er na één keer vegen nog lijmresten zitten op het voertuig. In dat geval gewoon de behandeling herhalen totdat het resultaat goed is.

Als er heel veel stickers missen, of als ze erg beschadigd zijn, dan kun je overwegen om er nieuwe op te plakken. Je kunt proberen om een origineel stickervel te vinden, maar als je het handig en betaalbaar wilt houden, dan kun je voor sommige voertuigen ook uitstekende reproducties kopen bij gespecialiseerde aanbieders. Hiervoor is het belangrijk dat het voertuig perfect schoon is en dus moeten alle lijmresten verwijderd worden. Dit kan weer met behulp van de terpentine-procedure, zoals hierboven beschreven. Nu gaat het echter om grotere oppervlakken. Het is aan te raden om niet teveel delen ineens met terpentine in te smeren, want het effect van terpentine verschilt per voertuig en kunststofkleur.

Bij sommige stickers is het mogelijk om ze opnieuw te plaatsen. Voor de Europese versie geldt in de meeste gevallen dat de stickers gewoon voorzichtig losgehaald kunnen worden (daarna eventueel bijknippen voor een strak resultaat, i.v.m. mogelijke hoekjes/vervuiling aan de sticker) en op de gewenste plek opgeplakt kunnen worden, zonder dat er verdere ingrepen nodig zijn. Voor de Amerikaanse versie is het erg afhankelijk van de achtergrondkleur op het voertuig of ze opnieuw geplaatst kunnen worden (dit geldt echter alleen voor stickers die nog een doorzichtig gedeelte hebben!). Als je de Amerikaanse stickers loshaalt, dan zullen ze óf enorm kleven, óf opgedroogd zijn. In beide gevallen blijft er een gedeelte van de lijm op het voertuig zitten en de stickers kunnen dan dus niet zonder meer opnieuw geplaatst worden.

De oplossing hiervoor is erg eenvoudig en effectief: eerst haal je de sticker van het voertuig, dan maak je zowel de plek op het voertuig als de achterkant van de sticker goed schoon volgens de terpentine-procedure. Vervolgens verf je de achterkant van de sticker in de gewenste achtergrondkleur (met zwart is het resultaat altijd perfect!) met Citadel Colors acrylverf. Het is van belang om verf op waterbasis te gebruiken, want anders kan het zijn dat de sticker aangetast wordt (géén Revell verf dus!). De verf moet even de tijd om te drogen en dan kun je controleren of er nog open plekken zijn (indien dat het geval is, nog even bijstippen en weer even laten drogen). Als dit is gebeurd, dan plak je dubbelzijdig plakband op de achterkant van de sticker. Dit is zeer kleverig plakband en zorgt direct voor een mooi strak resultaat. De sticker dient vervolgens netjes uitgeknipt te worden; eventueel kunnen de randen van de sticker iets bijgeknipt worden als er nog delen omhoog staan/ niet netjes uitzien. Als dit is gebeurd, dan kan de beschermlaag van het plakband verwijderd worden en kan de sticker worden bevestigd op het voertuig. Het resultaat is werkelijk perfect! Stickers die geen doorzichtige onderdelen hebben, of waarvan deze onderdelen afgeknipt kunnen worden zonder essentiële delen van de sticker te verliezen, kunnen direct met dubbelzijdig plakband bevestigd worden (eventueel kan de achterkant van de sticker nog met terpentine worden schoongemaakt voor het verwijderen van reliëf door de lijm, maar meestal is dit niet nodig).

NB: Om stickerresten te verwijderen, kan meestal ook WD-40 i.p.v. terpentine gebruikt worden, dit is voor alle oppervlakken veilig, zonder verkleuring of andere nare gevolgen.